Artikülasyon Bozukluğu
Artikülasyon bozukluğu: Konusma uretimi esnasinda seslerin yeterince veya hic cikarilamamasina ya da yerine baska fonemi kullanmasina artikülasyon bozukluğu olarak tanimliyoruz. Her fonemin kelimenin basinda, ortasinda ve sonunda konumu vardir. uygun yastaki bir cocuk ya da yetsikinin bu uc durumda bu uretimi gerceklestirmesi gerekir. Bazi kisilerde bu uretim gerceklesmemektedir. En cok karsilasilan artikülasyon bozukluklari: r, s, s,c, k ,t gibi fonemlerdir. Dil ve konuşma terapisi için başvuru yapan artikülasyon ve fonolojik bozukluk sahibi kişi sayısı artmaktadır.
Nedenleri: Artikülasyon bozukluğu ile ilgili birçok neden vardır. aşağıda bunlardan bazıları sıralanmıştır.
Agiz (oral) ve yuz(fasial) deki anaomaliler.
Damak yapisnin bozuk olmasi.
Dil bagi
Gelisimsel gerilikler.
Ince motor kaslardaki gerilikler ya da yetersiz fonksiyona sahip olasi.
isitme kaybi
Dikkat ve davranis bozukluklari
Mental retardasyon
Yukarıda bahsedilen nedenlerin hiçbiri olamadığı halde dil ve konuşma terapisi ne başvuran pek çok artikülasyon bozuklukluğu sorunu yaşayan kimse vardır.
Artikülasyon bozukluğunda terapi: dil terapisine başlamadan önce her birey için işitsel, mental bir değerlendirme yapmak gerekir. özellikle işitsel değerlendirme çok önemlidir. çünkü işitme kayıpları çok sık artikülasyon bozukluğu na yol açmaktadır. iştime diyagaramında yalnızca belli bölgelerde oluşan işitme kaybı, o bölgede üretilen fonemlerin bozuk çıkmasına yol açacaktır. örneğin 3000-4000 Hz bölgesinde oluşan işitme kaybı Ş gibi bir fonemin bozuk çıkasına yol açacaktır. Artikülasyon bozukluğu olan fonemler belirlendikten sonra dil ve konuşma terapisine başlanmalıdır.
Fonolojik Bozukluk:
fonolojik bozukluk da çocuk konusmada bir fonemi uretse dahi, bazi, bazi kelimeler yanlis uretilir. ornegin cocuk, kapi derken k fonemini dogru uretir ancak kopek diyemez de topek olarak ifade eder. fonolojik bozukluk çok sık karşılaşılan bir problemdir. işitsel değerlendirme burada önemli olamakla birlikte esas önemli olan mental değerlendirmedir. yoğun fonolojik sorun yaşayan kişilerde mutlaka zeka testi yaptırmak gerekir.
Burada kelimelerin benzerligi, yanlis kodlama, ailenin , ozellilede ulkemizde, kulaga hos geldigi icin yanlislari pekistirmesi, mental ve algisal sorunlar problemin kaynagi gibi gozukmektedir. Konuşma terapisi süreci açısından başarıya ulaşmak için son derece kararlı olmak gerekir.
Mehmet UYAR
Odyoloji (işitme) konuşma ve ses bozuklukları uzmanı
